Türkiye’de e-ticaret sektörünü yakından ilgilendiren yeni düzenleme, 1 Ocak 2025 itibarıyla hayata geçiyor. 6563 sayılı “Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun” kapsamında, e-ticaret platformlarında satış yapan işletmelerin gelirlerinden belirli bir oran stopaj olarak kesilecek. Pazar yeri stopajı olarak adlandırılan bu uygulama, e-ticaret platformları aracılığıyla yapılan satışlardan elde edilen cironun bir kısmını vergi olarak devlete aktaracak ve sektörde faaliyet gösteren tüm işletmeleri yakından etkileyecek.
Stopaj Uygulaması Nasıl Çalışacak?
Yeni düzenleme kapsamında, e-ticaret platformları üzerinden satış yapan işletmelerin KDV hariç gelirlerinden belirli oranlarda stopaj kesintisi yapılacak. İşletme türüne göre değişen bu oranlar şu şekilde:
- Şahıs şirketleri: %25 stopaj
- Limited ve anonim şirketler: %15 stopaj
“Bu kesinti, e-ticaret platformları tarafından doğrudan yapılacak ve devlete aktarılacak.”
Örneğin;
– KDV hariç 100.000 TL tutarında satış gerçekleştiren bir Şahıs Şirketi, 25.000 TL stopaj kesintisiyle karşılaşacak.
– KDV hariç 100.000 TL tutarında satış gerçekleştiren Limited ve Anonim şirketlerden 15.000 TL stopaj kesintisi yapılacak.
Düzenlemeden Kimler Etkilenecek?
Düzenleme, özellikle e-ticaret platformlarını iş yapma modeli olarak benimsemiş küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) yakından ilgilendiriyor. Ancak düşük kâr marjlarıyla faaliyet gösteren sektörlerde, bu oranların işletmeler üzerinde finansal bir yük oluşturması bekleniyor. Elektronik, beyaz eşya ve gıda gibi yoğun rekabetin olduğu kategorilerde, stopaj kesintilerinin fiyat artışlarına neden olabileceği ve işletmelerin rekabet gücünü olumsuz etkileyebileceği ifade ediliyor.
Tebliğ, stopaj tevkifatı yapılmayacak durumları da net bir şekilde belirtiyor. Örneğin, vergi mükellefi olmayan bireyler (evden ikinci el eşya satan kişiler gibi), esnaf muafiyetinden faydalananlar, basit usulde vergilendirilenler ve Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 20/B maddesi kapsamına girenler bu uygulamadan muaf tutulacak.
Stopaj olarak kesilen tutarlar, daha sonra gelir vergisi veya kurumlar vergisi beyannamelerinde mahsup edilebilecek. Eğer kesilen stopaj tutarı, beyanname üzerinden hesaplanan vergiyi aşarsa, aradaki farkın iadesi talep edilebilecek.
Bu iade talepleri, 10/10/2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 429) ekindeki 1A numaralı iade talep dilekçesi ile yapılacak. 2024 yılı için nakden iade limiti, tevkif yoluyla kesilen vergilerde 239.000 TL, yeminli mali müşavir raporu ile yapılan iade taleplerinde ise 2.405.000 TL olarak belirlenmiş durumda. 2025 yılı için bu limitlerin yeniden değerleme oranında artırılması bekleniyor.
Hedef ve Beklentiler
Düzenlemenin temel amacı, e-ticaret sektöründe daha şeffaf bir vergi sistemine geçiş yaparak kayıt dışılığı azaltmak. Devlet, bu yolla vergi tahsilatını artırmayı ve sektörün daha düzenli bir yapıya kavuşmasını sağlamayı hedefliyor. Ancak sektör temsilcileri, yüksek oranların hem işletmelerin kârlılığına hem de genel ekonomik göstergelere olumsuz yansıyabileceğini belirtiyor.
Tepkiler ve Alternatif Çözümler
E-ticaret sektörü temsilcileri, yüksek stopaj oranlarının gözden geçirilmesi gerektiğini vurguluyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, gelen bu tepkilere kayıtsız kalmayarak düzenlemeyi yeniden değerlendirme kararı aldı. Üzerinde çalışılan alternatif çözümler arasında:
- Stopaj oranlarının makul seviyelere indirilmesi,
- Geçiş süreci için oranların sıfırlanması,
- Küçük işletmelere özel istisnalar getirilmesi gibi seçenekler bulunuyor.
E-Ticaret Platformlarının Rolü
Bu düzenlemede e-ticaret platformları, kesintilerin uygulanmasında önemli bir rol oynayacak. Platformlar, satıcıların gelirlerinden stopaj kesintisi yapacak ve devlete düzenli olarak bildirimde bulunacak. Ancak bu durum, platformların operasyonel yüklerini artırırken, satıcılar için ek maliyet ve şeffaflık gerekliliği getirecek.
İade talepleri, 10 Ekim 2013 tarihli ve 28791 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 429) ekindeki 1A numaralı iade talep dilekçesi kullanılarak yapılacak. 2024 yılı için nakden iade limiti, tevkifat yoluyla kesilen vergilerde 239.000 TL olarak belirlenmiş durumda. Yeminli mali müşavir raporu ile yapılacak iadeler için ise bu limit 2.405.000 TL olarak belirlendi. Bu rakamların 2025 yılında yeniden değerleme oranına göre artırılması bekleniyor.
Yeni Dönemde Sektörün Geleceği
E-ticaret sektörü, bu düzenleme ile önemli bir dönüşüm yaşayacak. Kayıt dışılığı azaltmak ve vergi gelirlerini artırmak amacıyla yapılan bu hamle, uygulama detaylarının adil ve sürdürülebilir şekilde şekillenmesine bağlı olarak olumlu ya da olumsuz etkiler doğurabilir. Sektörün büyümesini ve inovasyonu destekleyen bir yaklaşım, düzenlemenin başarısında kritik rol oynayacak.
Yeni düzenlemenin etkileri, önümüzdeki dönemde sektörün tüm paydaşları tarafından yakından takip edilecek. İşletmelerin bu süreçte stratejik adımlar atması ve maliyet yönetiminde etkin çözümler üretmesi önem taşıyor.